زبان نشانه گذاری فرامتن ( HTML   ) ، زبان نشانه گذاری استاندارد برای ایجاد صفحات وب و برنامه های کاربردی تحت وب می باشد.

---

زبان نشانه گذاری ابرمتنی یا اچ تی ام ال ، HTML   که مخفف HyperText Markup Language   است در کنار سی اس اس Cascading Style Sheets   ( CSS   ) و جاوااسکریپت JavaScript   هسته فناوری ساخت صفحه های وب هستند.

اچ تی ام ال یک زبان برنامه نویسی نیست، بلکه زبانی برای نشانه گذاری ابرمتن است و اساسا برای ساخت مند کردن اطلاعات و جداسازی اجزای منطقی یک نوشته، مانند عناوین، تصاویر، فهرست ها، بندها و جداول و غیره به کار می رود.

گفتنی است اچ تی ام ال شکلی از زبان دیگری بنام اس جی ام ال SGML   است و کنسرسیوم جهانی وب World Wide Web Consortium   آن را به عنوان استانداردی برای نشانه گذاری مستندات ابرمتنی برای عرضه در وب، تدوین کرده است.

ابرمتن Hypertext   به متنی می گویند که بر صفحه نمایشگر یا سایر وسایل الکترونیکی نشان داده می شود و قابلیت ارجاع از طریق پیوند یا ابرپیوند Hyperlink   به متون و یا داده های دیگر را جهت دسترسی سریع برای خواننده فراهم می آورد و یا می توان در آن، متن را در سطوح مختلفی از جزئیات نشان داد.

واژه ابرمتن یا Hypertext   همچنین به معنای غلبه بر محدودیت های خطی در متن نوشتاری ساده بکار میرود.

مرورگرهای وب سند اچ تی ام ال را از وب سرور دریافت می کنند و آنها را به شکل یک صفحه وب چند رسانه ای نمایش می دهند.

اچ تی ام ال ساختار صفحه های وب را به صورت مفهومی مشخص میکند و با نشانه گذاری متن برای تدوین قالب و طراحی صفحه های وب به کار می رود.

مرورگرهای وب، که قادر به درک و تفسیر برچسب های اچ تی ام ال هستند، تک تک آن ها را از داخل سند اچ تی ام ال خوانده و سپس محتوای آن صفحه را نمایش می دهند.

المانهای اچ تی ام ال اجزای سازنده صفحات HTML   هستند. با ساخت های اچ تی ام ال ، تصاویر و اشیا دیگری مانند فرم های محاوره می تواند در صفحه نمایش داده شود.

دستورالعمل های این زبان، برچسب ( Tag   ) نام دارند که محتوای یک صفحه وب، با آن ها، نشانه گذاری شده و بدین ترتیب، نحوه نمایش آن صفحه برای مرورگرهای وب، توصیف می شود.

هر یک از برچسب های اچ تی ام ال ، معنا و مفهوم خاصی دارند و تاثیر مشخصی بر محتوا می گذارند؛ مثلا برچسب هایی برای تغییر شکل ظاهری متن، نظیر درشت و ضخیم کردن یک کلمه یا برقراری پیوند به صفحات دیگر در اچ تی ام ال تعریف شده اند.

برچسب هایی مانند <img /> یا <input /> مستقیما محتوایی را در صفحه نمایش می دهند. بر چسب های دیگری مانند <p>...</p> در دو طرف قسمتی از متن داخل صفحه می آیند و اطلاعاتی راجع به آن فراهم می کنند.

مرورگرها برچسب ها را نمایش نمی دهند بلکه از آنها برای تفسیر محتوای صفحه استفاده میکنند.

یک سند اچ تی ام ال ، یک پرونده مبتنی بر متن ( Text-based   ) است که معمولا با پسوند. htm   یا. html   نام گذاری شده و محتویات آن از برچسب های اچ تی ام ال تشکیل می شود.

سند اچ تی ام ال می تواند شامل برنامه هایی نوشته شده به زبان های برنامه نویسی اسکریپتی مانند جاوااسکریپت JavaScript   یا تی سی ال Tcl   باشد، که محتوا و رفتار صفحه وب را تحت تاثیر قرار میدهند.

اچ تی ام ال را نباید به عنوان زبانی برای صفحه آرایی صفحات وب به کار برد؛ این وظیفه اکنون بر دوش فناوری های دیگری همچون سی اس اس CSS   است.

کنسرسیوم جهانی وب W3C که هر دو استاندارد CSS   و HTML   را نگهداری و بروزرسانی میکند، از سال 1997   استفاده از CSS   را برای این منظور تشویق میکند.

تاریخچه توسعه اچ تی ام ال

در سال 1980   فیزیکدانی به نام Tim Berners-Lee   که با پروژه CERN   همکاری داشت ENQUIRE   را طراحی و ارائه کرد که یک سیستم استفاده و به اشتراک گذاری داده ها برای محققان CERN   بود.

در سال 1989   ، Berners-Lee   در یادداشتی یک سیستم ابرمتن مبتنی بر اینترنت را پیشنهاد کرد.

وی همچنین یک نوع خاص HTML   را مشخص نمود و یک نسخه مرورگر و نرم افزار سرور مربوطه را در انتهای سال 1990   نوشت.

در همین سال این فیزیکدان همراه با مهندس سیستم های داده CERN   بنام Robert Cailliau   به اشتراک برای جذب سرمایه همکاری کردند ولی این پروژه به شکل رسمی توسط CERN   دنبال نشد.

در یادداشت های شخصی وی از سال 1990   او برخی از موارد بسیاری که ابرمتن در آنها دارد را فهرست کرده است، که دانشنامه اولین عنوان از این فهرست می باشد.

اولین نسخه معرفی HTML   که در اختیار عموم قرار گرفت «برچسب های اچ تی ام ال » یا « HTML Tags   » نام گرفت، و اولین بار توسط Tim Berners-Lee   در اواخر 1991   روی اینترنت قرار گرفت.

این نسخه که 18   المان را توضیح میداد، شکل اولیه و نسبتا ساده طراحی زبان HTML   بود.

به غیر از برچسب hyperlink   ، این برچسب ها به شدت تحت تاثیر SGMLguid   بودند، که شکل مستند سازی محلی ای بر اساس زبان نشانه گذاری عمومی استاندارد SGML   بود، که در مراکز تحقیقاتی CERN   استفاده می شد.

یازده المان از این برچسب های اولیه همچنان در HTML   نسخه 4   وجود دارد.

اچ تی ام ال یک زبان نشانه گذاری است که مرورگر وب از آن برای تفسیر و نمایش اطلاعات شامل متن، تصاویر و دیگر اجزا به صورت یک صفحه وب سمعی و بصری استفاده میکند.

خصوصیات پیش فرض هر المان HTML   در مرورگر تعریف شده است، و این خصوصیات می تواند توسط طراح وب تغییر و یا بهبود پیدا کند، کاربرد دیگری از CSS  

نسخه های HTML

از روزهای اولیه آغاز وب، نسخه های بسیاری از HTML وجود داشته است جدول زیر نسخه های مختلف آنرا نشان میدهد